درباره کتاب

درس‌پژوهی از الگویی عملی برای بهسازی آموزش در مدرسه و پرورش حرفه‌ای معلمان در کلاس درس فراتر رفته و به شکل تازه‌ای از روش علمی برای پژوهش در فرایند آموزش و یادگیری رسیده است که با عنوان‌های «تحلیل درس»، «تجزیه‌و‌تحلیل درس بر اساس شواهد عینی»، «واکاوی بالینی تدریس» یا «گفت‌وگوی بی‌پایان بر سر داده‌های فرایند آموزش و یادگیری در کلاس درس» شناخته می‌شود. درس‌کاوی مشاهدۀ دقیق و جزئی و برنامه‌ریزی شدۀ فرایند آموزش و یادگیری است که در هر کلاس یا جلسه درسی شکل می‌گیرد، و دست‌کم سه ویژگی دارد: 1- مبتنی بر شواهد عینی است و با بررسی هر آنچه در کلاس درس می‌گذرد، به دست می‌آید؛ از جمله اجرای کلمه به کلمۀ آنچه در فرایند تدریس اتفاق می‌افتد. 2- تجزیه‌و‌تحلیل درس بر اساس این شواهد و با توجه به هدف‌های مشخص بهسازی تدریس و غنی‌سازی یادگیری دانش‌آموزان انجام می‌گیرد. 3- بیش از «معلم» به «معلمی» و نتیجه آن، یعنی «یادگیری دانش‌آموزان»، توجه دارد. درس‌کاوی به‌مثابه روشی اثربخش برای تبیین «دی‌ان‌ای» آموزش در فرهنگ‌های متفاوت نیز کارایی دارد؛ بنابراین، فراتر از «روش» و به‌مثابه «روش‌شناسی» پژوهش در کلاس درس نیز ارزیابی می‌شود. محورهای واکاوی درس در «درس‌کاوی» زیادند؛ مانند آنچه معلم قصد دارد تدریس کند، آنچه دانش‌آموزان یاد می‌گیرند، روش‌های ارتباط در کلاس درس (گفتاری یا نوشتاری)، روش سازماندهی محتوا، مدیریت زمان، گفت‌وشنودهای دانش‌آموزان در فرایند تدریس، کیفیت پرسش‌ها و تکالیف یادگیری که معلم ارائه می‌دهد یا دانش‌آموزان مطرح می‌کنند، ساختار تدریس، شیوه مواجهه معلم با اشتباهات دانش‌آموزان، و تأکید بر پرسش یا پاسخ.

---